«Ընտանեկան բռնությունը» ֆիզիկական, սեռական, հոգեբանական կամ տնտեսական բռնության գործողություններն են, որոնք կատարվում են ընտանիքի կամ ընտանեկան միավորի ներսում կամ նախկին կամ ներկա ամուսինների կամ զուգընկերների միջև, անկախ նրանից, թե կատարողը բնակվում կամ բնակվել է տուժողի հետ նույն բնակարանում, թե՝ ոչ։
Այսպիսով՝ ընտանեկան բռնությունն անձի կողﬕց մյուսի հանդեպ կիրառվող հարկադիր և վերահսկող վարքի կրկնվող մոդել է՝ ուղղված ուժի և իշխանության հաստատմանը:
Առավել հաճախ ընտանեկան բռնության հիմնական թիրախ են դառնում հենց կանայք: Կանանց ստորադաս կարգավիճակը, անհավասարությունը և գենդերային խտրականությունը հասարակությունում կանանց նկատմամբ բռնության հիմքում ընկած հիմնական պատճառներն են: Ուստի, կանանց նկատմամբ ընտանեկան բռնությունը համարվում է նաև գենդերային հիմքով բռնության տեսակ: Այսինքն՝ այդ դեպքում կանայք բռնության են ենթարկվում` ի արդյունք տղամարդկանց համեմատ իրենց գենդերային անհավասար կարգավիճակի:
Առավել տարածված է համարվում բռնության տեսակների հետևյալ դասակարգումը՝
- Ֆիզիկական բռնություն է համարվում ֆիզիկական անհարմարություն պատճառելը և ֆիզիկական վնասվածքներ հասցնելը: Այն ներառում է այնպիսի պահվածք, ինչպիսին են հրմշտոցը, թափահարությունը, հարվածելը, հրելը, ապտակելը, խեղդելը, մազերից քաշելը և այլ գործողություններ, որոնք հանգեցնում են տրավմաների և ֆիզիկական ցավի:
- Հոգեբանական բռնությունը վարքի այն մոդելն է, որը հանգեցնում է մեկ այլ անձի բացասական էմոցիոնալ հակազդեցության և հոգեբանական ցավի: Հոգեբանական բռնությունը դրսևորվում է այլ անձի մտածելակերպի և վարքագծի պարբերական վերահսկողությամն, ինչպես նաև սպառնալիքի, կոպտության, ծաղրի, վիրավորանքի, մեկուսացնելու, պաթոլոգիական խանդի և համանման գործողությունների տեսքով:
- Սեռական բռնությունն անձի կամքին հակառակ սեռական հարաբերությունների և սեռական բնույթի գործողություններ կատարելու հարկադրումն է (ընդհուպ մինչև բռնաբարություն): Այն կարող է դրսևորվել ինչպես կամքին հակառակ իրականացվող սեռական բնույթի հպումների ու շոյանքների, այնպես էլ սեռական ակտի տեսքով:
- Տնտեսական բռնությունն ընտանիքում նյութական միջոցների կառավարումն է ընտանիքի գերիշխող անդամ(ներ)ի կողմից և այդ միջոցների նկատմամբ խիստ վերահսկողությունը: Դրսևորումները ներառում են զբաղմունքի, աշխատանքի ընտրության կառավարում, աշխատավարձի տնօրինում, տնային տնտեսության վարման մեջ ձայնից զրկում, ընտանեկան ֆինանսների տնօրինման գաղտնիություն, գումարից զրկում և այլն:
Ընտանեկան բռնության բոլոր տեսակներն ու ձևերը խիստ փոխկապակցված են:
Բազմաթիվ են դեպքերը, երբ ընտանեկան բռնությունն ավարտվում է կնասպանությամբ: